Zjawisko gier komputerowych budzi obecnie niezwykle silne i bardzo spolaryzowane emocje zarówno dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Z jednej strony gry komputerowe są odbierane jako nowoczesna i bardzo atrakcyjna zabawa, pozwalająca przeżyć wiele fascynujących przygód w wirtualnym świecie. Z drugiej strony ta "nowoczesna forma zabawy" często przeraża ogromnym ładunkiem przemocy i wyrafinowanego okrucieństwa, budząc uzasadniony niepokój wychowawców, psychologów i pedagogów co do negatywnego wpływu tych treści na rozwój dziecka.
Gdy w wyszukiwarkę internetową wpiszemy hasło „gry komputerowe” na stronie wikipedia.pl znajdziemy jej następujący opis- jest to rodzaj oprogramowania komputerowego przeznaczonego do celów rozrywkowych bądź edukacyjnych i zazwyczaj wymagającego od użytkownika (gracza) pokonywania wyzwań wyznaczonych przez jej twórców. Zadania stawiane przed graczem w grach komputerowych różnią się w zależności od gatunku i mogą polegać na przykład na rozwiązaniu zadania logicznego, eliminacji wirtualnych przeciwników czy też rywalizacji ze sztuczną inteligencją bądź innymi graczami.
Już w samym opisie podanym wyżej w oczy powinny rzucić się wyrazy: eliminacja oraz rywalizacja. O ile rywalizacja bardzo często ma swoje pozytywne znaczenie i jej elementy wykorzystywane są także podczas zabaw w przedszkolu to jednak różni się ona od tej przedstawianej w grach komputerowych, która niesie ze sobą wiele negatywnych skutków- min prowadzi to powstania wzorców zachowań, które nie są akceptowane w społeczeństwie. Gry komputerowe są tak skonstruowane, że poprzez dobre, konstruktywne zachowania najczęściej nie można osiągnąć kolejnego etapu gry, zło natomiast jest nagradzane: zabicie kogoś pozwala iść do przodu, pozwala uzyskać dodatkową broń itd., za przejechanie przechodniów uzyskuje się dodatkowe punkty w rozgrywce.
Pisząc o eliminacji w grach komputerowych typu strzelanki, akcji zdefiniuję ją jako „usuwanie pewnych elementów spośród innych”. Tymi „elementami” w grach są fikcyjne postacie tj. zwierzęta, człowiek. Dziecko w ten sposób uczy się że sposobem na rozwiązywanie konfliktów jest eliminacja tej drugiej osoby. Przemoc stosowana w grach pozwala na osiąganie sukcesów, daje to poczucie mocy i zwycięstwa. Agresywne zachowania są kojarzone z nagrodą i przyjemnością. Podczas zaangażowania w tego rodzaju gry dziecko dowiaduje się, że zło wcale nie jest takie złe, a nawet może być całkiem dobre, bo jest skuteczne.
Do innych zagrożeń wynikających z korzystania z gier komputerowych należą:
● przyzwyczajają do stosowania przemocy i widoku, np. scen zabijania i przemocy,
● uczą form zachowania uważanych społeczeństwie za negatywne,
● mogą powodować wady postawy, osłabienie wzroku, itp.
● w wielu grach mogą występować obrazy i animacje o charakterze pornograficznym,
● w niektóre gry mogą zawierać treści satanistyczne,
● mogą uzależnić.
Jak uchronić dziecko przed szkodliwym wpływem gier komputerowych?
Pisząc o grach komputerowych nie można nie wspomnieć o ich zaletach:
- rozwijają logiczne myślenie, refleks oraz zręczność manualną,
- szybko uczą myślenia przyczynowo-skutkowego,
- rozwijają wyobraźnię oraz umiejętność myślenia strategicznego,
- stanowią dobry sposób do przekazywania informacji i poszerzania wiedzy,
- pomagają w nauce języków obcych,
- dają okazję do aktywności własnej w przeciwieństwie do oglądaniu filmu,
- zdaniem zwolenników gier, sprzyjają one kontaktom społecznym,
- dają możliwość do osiągania sukcesów.
Pragnę podkreślić, że w obecnym multimedialnym świcie znajdziemy wiele gier przeznaczonych dla dzieci w różnych kategoriach wiekowych. Gry komputerowe, interaktywne są często wykorzystywane w pracy z dziećmi w przedszkolu, odgrywają dużą rolę w uatrakcyjnianiu zajęć, utrwalaniu poznanych wiadomości, przyczyniają się do szybszej nauki pisania i czytania.
Niestety o ile gry edukacyjne są atrakcyjne dla dzieci podczas codziennej nauki w przedszkolu, tak w środowisku rodzinnym dzieci chętniej sięgają po gry niedostoswane pod ich aktualny rozwój emocjonalny i społeczny.
Rodzice i wychowawcy powinni być dobrze zorientowani w zakresie oddziaływania gier komputerowych oraz rodzajów gier dostępnych obecnie na rynku. Tylko wówczas mogą świadomie czuwać nad kierunkiem rozwoju dzieci, a przede wszystkim uczyć je rozsądnego i krytycznego korzystania z gier komputerowych od samego początku. Gry komputerowe nie mogą być traktowane jako jeszcze jedna forma zabawy, którą można się bawić całymi godzinami.
Niezależnie od tego, czy dzieci mają tego świadomość , czy nie, zabawa w zabijanie oddziałuje na ich psychikę. To rodzice mogą być filtrem, który ochroni je przed niebezpieczeństwami płynącymi z gier komputerowych.
Tekst została napisany w oparciu o literaturę:
M.Braun, Zabawa w zabijanie, Krupski i S-ka, Warszawa, 2002, s.77-78
M. Braun- Gałkowska Gry komputerowe a psychika dziecka [w] Edukacja i dialog nr 9 (92) / 97
oraz na korzystając z treści artykułu na stronie sp2andrychow.edu.pl
Opracowała Michalina Nazarenko